تياگابين (Tiagabine) در سال ١٩٧٧ براى درمان صرع معرفى شد و بعدها معلوم گشت كه در بعضى عارضه هاى روانى ، از جمله مانياى حاد ، مؤثر واقع مى شود . با اين حال ، ملاحظات ايمنى ، به همراه فقدان داده هاى كنترل شده ، مصرف اين دارو در اختلالاتى غير از صرع را محدود كرده اند .
عمليات فارماكولوژيك
تياگابين فراهمى زيستى بالايى دارد ( 90% ) و به همين دليل بخوبى جذب مى شود . همچنين ، با فراوانى زياد به پروتئين هاى پلاسما متصل مى شود ( 96% ) .
تياگابين يك سوبستراى سيتوكررم P450(CYP)3A است و بخش اعظم آن به 5-oxo- tiagabine نافعال و متابوليت هاى گلوكورونيد تغيير شكل مى دهد ، و فقط 2% آن به صورت تغيير نايافته از طريق ادرار دفع مى شود . باقيمانده ى دارو به صورت انواع متابوليت در مدفوع ( 65% ) و ادرار ( 25% ) دفع مى گردد . تياگابين مانع جذب GABA ( يك نوروترانسميتر اسيد آمينه اى بازدارنده ) به داخل نورون ها و سلول هاى گليال مى شود ، و با اين كار ، عملكرد بازدارنده ى GABA را هم در گيرنده هاى GABA و هم در گيرنده هاى GABA تقويت مى كند ، و با اين كار ، ظاهراً ، آثار ضدتشنجى ( در گيرنده هاى GABA ) و كاهش حساسيت به درد ( در گيرنده هاى GABA ) را موجب مى شود . اين دارو گيرنده هاى كانال هيستامين (H) 1 ، سرواوئين تيپ 1B ( 5-HT ) ، بنزوديازپين ، و كلريد را به مقدار اندكى مسدود مى كند .
موارد استفاده تياگابين
تياگابين به ندرت براى درمان اختلالات روانى به كار مى رود و اگر به كار برود ، صرفاً براى درمان اختلال اضطراب تعميم يافته ( GAD ) و بى خوابى خواهد بود . عمده ى مصرف آن درمان صرع تعميم يافته است .
مقاله روانپزشکی پیشنهادی : لوتيراستام
عوارض جانبى تياگابين
ترك مصرف تياگابين ممكن است به انواع تشنج ، مشكلات شناختى يا عصبى – روانى ( مختل شدن تمركز حواس ، مشكلات گفتارى يا زبانى ، خواب آلودگى ، و فتيگ ( احساس خستگى مفرط ) ، بحران صرعى ( صرع بى وقفه ) ، و مرگ ناگهانى غيرمنتظره در صرع ( SUDEP ) منجر شود .
طبق بعضى گزارش ها ، اوردوز تياگابين خوراكى به موارد زير منجر شده است : انواع تشنج ، بحران صرعى ، كما ، آتاكسيا ( فقدان هماهنگى ارادى حركات عضلانى ) ، سردرگمى ، خواب آلودگى ، مختل شدگى گفتار ، آژيتاسيون ، بى حالى و بى رمقى ، ميوكلونوس ( ميوكلونى ) ، استوپر ( نيمه – كما ) ، انواع ترمور ( لرزش ) ، مختل شدگى حس جهت يابى ( از دست دادن حس زمان ، مكان ، شخص ) ، استفراغ ، خصومت ، فلج موقت ، و كاهش سرعت تنفس . طبق بعضى گزارش هاى ديگر ، اوردوز تياگابين به همراه اوردوز ساير داروها به مرگ منجر شده است . گاهى دانه هاى پوستى ( بثورات ) شديد ايجاد مى شود ( از جمله سندروم استيونز – جانسون : Stevens-Johnson syndrome ) .
تياگابين در Category C براى مادران باردار قرار گرفته است زيرا تزريق اين دارو به حيوانات باعث سقط جنين و ايجاد انواع تراتوژن ها ( نابهنجارى هاى جسمى مادرزاد ) در بچه هاى حيوانات شده است . معلوم نيست كه آيا اين دارو از طريق شير مادر دفع مى شود يا نه . زنان باردار و مادران شيرده نبايد اين دارو را مصرف كنند .
تداخل در تست هاى آزمايشگاهى
تياگابين در هيچيك از تست هاى آزمايشگاهى تداخل ايجاد نمى كند .
دوز و دستور العمل هاى بالينى
تياگابين نبايد به سرعت بارگذارى شود يا به سرعت آغاز شود زيرا ريسك عوارض جانبى خطرناك وجود دارد . در بزرگسالان و نوجوانان ١٢ ساله يا بالاتر مبتلا به صرع ، كه داروهاى افزايش دهنده ى فعاليت آنزيمى نيز مصرف مى كنند ، تياگابين بايد در دوزهاى 4 ميلى گرم در روز شروع شود و در ماه اول ، هر هفته 4 ميلى گرم به دوز روزانه اضافه شود .
بعد از آن ، در هفته ى پنجم و ششم ، دور بايد هفته اى 4 تا 8 mg در روز اضافه شود ، و به 24 تا 32 mg روز برسد . دوز نهايى ششم بايد در ٢ تا ٤ روز تقسيم شده تجويز شود . در بزرگسالان ( نه در جوانان ) ، دوزهاى تياگابين ممكن است باز هم به طور هفتگى 4 تا 8mg در روز اضافه شوند و دوز به 56 mg در روز برسد . غلظت اين دارو در بيماران مبتلا به صرع معمولاً بين 20 و 100 ng/mL است ، اما به مظر نمى رسد به طور سيستماتيك با آثار ضدتشنجى مرتبط باشد و بنا بر اين ، به طور روتين تحت نظارت قرار نمى گيرد .
منبع : خلاصه روانپزشکی کاپلان و سادوک داروهای روانپزشکی