روانشناسی سلامت چیست
روانشناسی سلامت حوزه ای خاص در روانشناسی است که در مورد زیست شناسی ، روانشناسی ، رفتار ، و عوامل اجتماعی موثر بر سلامت و بیماری متمرکز است. واژگان روانشناسی پزشکی و پزشکی رفتار گاهی اوقات به جای روانشناسی سلامت نیز بکار می روند. سلامت و بیماری شامل طیف وسیعی از عوامل هستند. در حالی که بیماریهای مسری و ارثی بسیار شایع اند، بسیاری از عوامل روانشناسانه و رفتاری وجود دارند که می توانند سلامت فیزیکی شما را تحت تاثیر قرار دهند.
چرا روانشناسی سلامت مهم است
امروزه امید به زندگی در ایالات متحده در حدود 80 سال است و علت اصلی مرگ و میر افراد بیماریهای مزمنی است که اغلب با سبک زندگی مرتبط اند. این بیماریها شامل بیماریهای قلبی و سکته مغزی هستند. روانشناسی سلامت به منظور کمک به تغییرات ایجاد شده در سلامت بوجود آمده است. با نگاهی به الگوهای رفتاری موثر بر بیماری و مرگ و میر، روانشناسان سلامت امیدوارند که به مردم در داشتن زندگی بهتر و سالمتر کمک کنند.
تفاوت روانشناسی سلامت با سایر حوزه های روانشناسی
چه چیزی روانشناسی سلامت را متمایز می سازد ؟ روانشناسی سلامت بر چگونگی تاثیرات رفتار بر سلامت تاکید دارد. روانشناسی سلامت به افراد در جهت تغییر رفتارها به منظور افزایش سلامت کمک می نماید. برای مثال، روانشناسانی که در این حوزه فعالیت می کنند پژوهش های عملی برای ممانعت از رفتارهای ناسالم مانند سیگار کشیدن انجام می دهند. و افراد را به روشهای جدید برای حفظ سلامت مانند فعالیت بدنی تشویق می کنند. روانشناسان سلامت عوامل روانی موثر بر سلامت و توضیح روشهایی برای انگیزش افراد به منظور افزایش سلامتی را در دستور کار خود دارند.
بیماریهای مرتبط با عوامل رفتاری و روانشناسی
برخی بیماریهای مرتبط با عوامل رفتاری و روانشناسی عبارتند از :
- سکته
- بیماریهای قلبی
- ایدز / اچ آی وی
- سرطان
- تولد نوزادن نارس یا معیوب
- بیماریهای عفونی
بر اساس یک مطالعه علمی نزدیک به نیمی از تمام مرگ و میرها در ایالات متحده با رفتارها یا عوامل خطرناک مرتبط هستند.
موضوعات رایج در روانشناسی سلامت
در حالی که روانشناسان سلامت در طیف وسیعی از فعالیت ها مشغول هستند، در زیر به تعدادی از موضوعات رایج در روانشناسی سلامت می پردازیم :
- کاهش وزن
- مدیریت کنترل وزن
- نکشیدن سیگار
- بهبود تغذیه
- کاهش ریسک رفتارهای جنسی
- مراقبت های بیمارستانی و مشاوره در کاهش ناراحتی
درک مدل زیست اجتماعی در روانشناسی سلامت
امروزه، نگرش اصلی مورد توجه در روانشناسی سلامت به عنوان مدل زیست اجتماعی (Biosocial Model) شناخته می شود. بر طبق این مدل، بیماری و سلامت نتیجه ترکیب عوامل زیستی، روانشناسی و اجتماعی است.
عوامل زیستی شامل ویژگی های ذاتی شخصیتی و شرایط ژنتیکی
عوامل روانشناسی در برگیرنده سبک زندگی ، ویژگی های شخصیتی و سطوح استرس
عوامل اجتماعی مانند روابط اجتماعی ، خانوادگی و اعتقادات فرهنگی.
روانشناسی سلامت چطور به شما کمک می کند ؟
روانشناسی سلامت به سرعت در حال رشد است. امروزه بسیاری از افراد به دنبال کنترل و مدیریت سلامت خود هستند. در جوامع کنونی افراد به دنبال اطلاعات و منابع سلامت هستند. روانشناسان سلامت بر آموزش افراد در مورد ارتقاء و حفظ سلامت تمرکز دارند. روانشناسی سلامت به روشهای متفاوتی می تواند برای افراد دارای مزیت هایی مرتبط با سلامت باشد. خیلی از حرفه ای ها که در حوزه روانشناسی سلامت کار می کنند بر روی مواردی در جهت جلوگیری از بیماری تمرکز دارند. این موارد می توانند شامل کمک به افراد در مدیریت سلامت وزن ، اجتناب از رفتارهای غیر سالم و پر خطر و حفظ دیدگاه مثبت برای کاهش استرس ، افسردگی و اضطراب باشد.